آشنایی با انواع تب‌سنج و طرز استفاده آن‌ها

آشنایی با انواع تب‌سنج و طرز استفاده آن‌ها

یکی از مهم‌ترین ابزارهای پزشکی برای تشخیص دمای بدن انواع تب‌سنج است. امروزه اکثر خانوارها یک دستگاه تب‌سنج برای تشخیص دمای خود و اعضای خانواده دارند.

تشخیص دمای بالای بدن تقریبا کار ساده‌ای است. دمای بالاتر از حد عادی یکی از نشانه‌های اصلی بیماری‌های عفونی بدن محسوب می‌شود. تب‌سنج‌ها انواع مختلفی دارند. دقت هر دماسنج با توجه به نوع و کیفیت ساخت آن متفاوت است. به طور کلی تب‌سنج‌های دیجیتالی با دقت بالاتری دمای بدن را تشخیص می‌دهند.

معرفی تب‌سنج‌های جیوه‌ای و انواع آن‌ها

برخی از تب‌سنج‌ها مانند تب‌سنج‌های جیوه‌ای از گذشته استفاده بسیار زیادی داشته‌اند. ساختار این نوع از تب‌سنج‌ها در مقایسه با سایر تب‌سنج‌ها ساده محسوب می‌شود. این تب‌سنج در میان انواع تب‌سنج محبوبیت بسیار بالاتری دارد. دلیل اصلی این موضوع قیمت پایین‌تر به همراه آسانی استفاده از این تب‌سنج‌هاست. درون لوله این تب‌سنج‌ها مایع جیوه ریخته می‌شود. حجم این فلز مایع با توجه به دمای بدن انسان انبساط پیدا می‌کند. در ادامه به انواع تب‌سنج جیوه‌ای بیشتر می‌پردازیم.

عملکرد تب‌سنج‌های جیوه‌ای مشابه تب‌سنج‌های الکلی است. تفاوت اصلی این دو تب‌سنج در مایع مورد استفاده در این تب‌سنج‌ها برای تشخیص میزان دماست. با استفاده از تب‌سنج جیوه‌ای می‌توان میزان دمای بیماران را به طور نسبتا دقیق تشخیص داد. با این وجود، بسیاری از بیمارستان‌ها در سال‌های اخیر برای اندازه‌گیری دمای بیماران به تب‌سنج‌های دیجیتالی روی آورده‌اند. از میان انواع تب‌سنج جیوه‌ای می‌توان به تب‌سنج بدون پایه و پایه‌دار اشاره کرد.

استفاده از گروه اول تب‌سنج‌ها نسبت در میان افراد محبوبیتت بسیار بالاتری دارد. تشخیص دمای بدن افراد با استفاده از این تب‌سنج‌ها آسان است. این تب‌سنج‌ها درون دهان یا رکتال قرار می‌گیرند. پس از گذشت چند دقیقه می‌توان میزان دمای بدن را از روی دماسنج تشخیص داد. ذکر این نکته حائز اهمیت است تکان دادن تب‌سنج پیش از استفاده از آن برای تشخیص دما الزامی محسوب می‌شود. به دلیل رنگ جیوه خواندن دمای بدن با این دماسنج‌ها برای برخی از افراد دشوار است.

تب‌سنج جیوه‌ای

معرفی تب‌سنج‌های دیجیتالی و نحوه عملکرد آن‌ها

از دیگر انواع تب‌سنج می‌توان به تب‌سنج دیجیتالی اشاره کرد. این تب‌سنج‌ها نسبت به تب‌سنج‌های جیوه‌ای از محبوبیت کمتری برخوردار هستند. قیمت بالاتر این تب‌سنج‌ها دلیل اصلی این موضوع محسوب می‌شود. دقت اندازه‌گیری تب‌سنج‌های دیجیتالی با توجه به کیفیت ساخت انواع تب‌سنج دیجیتال با یکدیگر تفاوت است. به طور کلی این تب‌سنج‌ها از دقت نسبی بالاتری نسبت به تب‌سنج‌های جیوه‌ای برخوردار هستند. خواندن میزان دمای بدن از روی این تب‌سنج‌ها بسیار آسان‌تر است.

همان‌طور که پیش‌تر به این موضوع اشاره کردیم  دما در تب‌سنج‌های جیوه‌ای با توجه به میزان انبساط جیوه و خطوط مدرج بر روی تب‌سنج مشخص می‌شود. در تب‌سنج‌های دیجیتالی پس از تشخیص میزان دمای بدن میزان دما بر روی صفحه دیجیتالی قرار می‌گیرد. مانند تب‌سنج جیوه‌ای، می‌توان تب‌سنج دیجیتالی را در نقاط مختلف بدن برای اندازه‌گیری دما قرار دارد. با این وجود، انتخاب مکان‌هایی مانند زیر زبان و ناحیه رکتال برای اندازه‌گیری دمای بدن مناسب‌تر است.

دلیل انتخاب  نواحی زیر زبان و رکتال برای اندازه‌گیری دمای بدن متعادل بودن دمای این نواحی نسبت به سایر مناطق است. در واقع دمای بدن در این مناطق تغییرات ناگهانی چندانی در شرایط عادی پیدا نمی‌کند. برخی از انواع تب‌سنج دیجیتال دارای یک سنسور مادون‌ قرمز برای اندازه‌گیری دما هستند. دقت این نوع از تب‌سنج‌ها بسیار بالاست. با استفاده از این تب‌سنج می‌توان دمای بدن را از نواحی مختلف مانند گوش اندازه‌گیری کرد.

تب‌سنج دیجیتال

نحوه اندازه‌گیری دمای بدن با استفاده از تب‌سنج‌های مختلف

به طور کلی نحوه استفاده از تب‌سنج‌ها مراحل خاص و پیچیده‌ای ندارد. طرز استفاده از انواع تب‌سنج با توجه به نوع تب‌سنج اندکی متفاوت است. روش خواندن تب‌سنج جیوه‌ای با تب‌سنج دیجیتالی تفاوت دارد. همان‌طور که پیش‌تر به این موضوع اشاره کردیم پیش از استفاده از تب‌سنج جیوه‌ای با توجه به ماهیت و ساختار این تب‌سنج باید آن را به خوبی تکان داد. دلیل اصلی برای انجام این کار پایین آمدن میزان جیوه درون لوله این تب‌سنج‌ها به سطح 35 درجه است.

با این کار می‌توان از دقت اندازه‌گیری دمای بدن با استفاده از این تب‌سنج‌ها اطمینان حاصل کرد. طرز استفاده از تب‌سنج برای نواحی مختلف با استفاده از این روش تفاوت ندارد. تنها استثنا در رابطه با این موضوع تب‌سنج نواری است. این تب‌سنج‌ها بر روی پیشانی قرار می‌گیرند. خواندن دمای بدن با استفاده از این تب‌سنج‌ها نسبت به تب‌سنج‌های الکلی آسان‌تر است. در صورت تمایل برای استفاده از تب‌سنج دیجیتالی یا جیوه‌ای در ناحیه رکتال باید محل تماس تب‌سنج با درون بدن را ضدعفونی کرد.

در میان تب‌سنج‌های دیجیتالی برخی از تب‌سنج‌ها برای اندازه‌گیری دمای بدن نیازی به تماس مستقیم با بدن ندارند. از این جهت طرز استفاده از تب‌سنج در این دستگاه‌ها اندکی تفاوت دارد. برای اندازه‌گیری دمای بدن با استفاده از این گروه تب‌سنج‌ها باید سطح این دستگاه را نزدیک به مجاری داخل گوش قرار داد.

تب‌سنج دیجیتال بدون نیاز به تماس با پوست

اختلاف خطای تب‌سنج‌های مختلف

با استفاده صحیح از انواع تب‌سنج می‌توان از دقت نسبی تمامی تب‌سنج‌ها اطمینان داشت. با این وجود دقت برخی از تب‌سنج‌های دیجیتالی به خصوص تب‌سنج‌های دیجیتالی بدون نیاز به تماس از سایر انواع تب‌سنج بالاتر است. برخی از مواقع دقت پایین دمای اندازه‌گیری شده به دلیل عدم استفاده صحیح از تب‌سنج مربوط می‌شود. از تب‌سنج‌های دیجیتالی بدون نیاز به تماس در کودکان زیر یک سال نمی‌توان استفاده کرد؛ دلیل این موضوع عدم شکل‌گیری کامل داخل گوش است.

سرعت اندازه‌گیری تب‌سنج‌های دیجیتالی نسبت به تب‌سنج‌های جیوه‌ای بسیار بالاتر است. در عرض چند ثانیه می‌توان دمای بدن را با استفاده از تب‌سنج‌های جیوه‌ای اندازه‌گیری کرد. اندازه‌گیری دمای بدن با استفاده از تب‌سنج‌های جیوه‌ای بین دو تا سه دقیقه طول می‌کشد. الزام رسیدن جیوه به تعادل دمایی جهت نشان دادن دمای بدن دلیل این موضوع محسوب می‌شود.

تب‌سنج نواری

نتیجه‌گیری

دمای بالای بدن یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های بیماری محسوب می‌شود. با استفاده از انواع تب‌سنج می‌توان میزان دمای بدن را به طور نسبتا دقیقی اندازه‌گیری کرد. تفاوت اصلی تب‌سنج‌های جیوه‌ای و دیجیتالی در مکانیزم اندازه‌گیری دمای آن‌هاست. دقت تب‌سنج‌های دیجیتالی بدون نیز به تماس با بدن از انواع دیگر تب‌سنج‌ها به دلیل وجود نور مادون‌قرمز اندکی بالاتر است. تب‌سنج‌ها را می‌توان در مکان‌هایی مانند زیر زبان، ناحیه رکتال و زیر بغل  برای اندازه‌گیری دما قرار داد.