افزایش ترسناک سرطان , چه چیزی در زندگی ما تغییر کرده است؟
افزایش عجیب سرطان در جوانان , دلایل واقعی چه هستند؟
تحلیل کامل علمی، محیطی، سبک زندگی، تغییرات جامعه و نقش تکنولوژی در افزایش سرطان
سرطان دیگر بیماری نادری نیست. چیزی که قبلاً بیشتر در سنین بالا دیده می‌شد، امروز در جوان‌ها و حتی نوجوان‌ها هم مشاهده می‌شود.
اما دلیل این افزایش چیست؟ آیا فقط سبک زندگی مقصر است؟ آیا آلودگی و ژنتیک نقش دارند؟ یا این موضوع نتیجه ترکیب پیچیده از عوامل مختلف است؟
در این مقاله، با یک نگاه علمی و درعین‌حال قابل‌فهم، به تمام دلایل افزایش سرطان و دلایلی که باعث شده نسل جوان بیش از هر زمان دیگری در معرض خطر قرار بگیرد می‌پردازیم.
فصل اول: تغییرات بزرگ در زندگی انسان؛ جرقه‌ی افزایش سرطان
۱. مدرن شدن زندگی و کاهش فعالیت بدنی
تا ۳۰–۴۰ سال پیش اکثر مردم زندگی فعال‌تری داشتند.
امروز:
کارها پشت میز انجام می‌شود
رفت‌وآمد با ماشین یا موتور است
خرید اینترنتی شده
ساعت‌های زیادی در گوشی و لپ‌تاپ هستیم
این تغییرات باعث:
افزایش چربی بدن
کاهش متابولیسم
اختلال هورمونی
افزایش التهاب مزمن (عامل اصلی ایجاد جهش سلولی)
می‌شود.
کم‌تحرکی یکی از بزرگ‌ترین محرک‌های سرطان‌هایی مثل:
روده بزرگ
سینه
رحم
پانکراس
است.
۲. تغذیه صنعتی؛ یک بمب آرام
غذاهایی که امروزه مصرف می‌کنیم با غذای نسل قبل فرق دارد.
غذاهای فراوری‌شده مثل:
سوسیس و کالباس
همبرگرهای شرکتی
نوشابه و انرژی‌درینک
چیپس، تنقلات، پفک
میان‌وعده‌های بسته‌بندی
کنسروها
نان‌های صنعتی
حاوی:
نیتریت و نیترات
رنگ‌های شیمیایی
طعم‌دهنده‌های مصنوعی
چربی‌های ترانس
قند بسیار بالا
هستند.
این مواد در طولانی‌مدت باعث:
التهاب در بدن
آسیب سلولی
استرس اکسیداتیو
افزایش جهش ژنی
و رشد بافت‌های غیرطبیعی
می‌شوند که بستر ایجاد سرطان است.
۳. مصرف بیش از حد قند؛ سوخت مورد علاقه سلول‌های سرطانی
تحقیقات نشان می‌دهد مصرف زیاد قند:
چاقی ایجاد میکند
مقاومت به انسولین ایجاد میکند
متابولیسم را مختل میکند
هورمون‌ها را به‌هم می‌زند
التهاب را بالا می‌برد
سرطان‌هایی مانند:
پستان، روده بزرگ، پروستات و پانکراس با مصرف زیاد قند ارتباط مستقیم دارند.
فصل دوم: عوامل محیطی؛ چیزهایی که در اطراف ما پنهان شده‌اند
۴. آلودگی هوا؛ عامل خاموش افزایش سرطان
هوای پاک برای بدن یک نیاز حیاتی است، اما امروز:
سرب
بنزن
دی‌اکسید نیتروژن
ذرات PM2.5
دود خودرو
آلودگی صنعتی
به‌طور دائم وارد ریه ما می‌شود.
این ترکیبات با سرطان‌های:
ریه
خون
معده
مثانه
ارتباط دارند.
جوان‌ها از کودکی تا امروز سال‌ها در معرض این آلاینده‌ها قرار داشته‌اند، برای همین نسل جدید آمار بالاتری دارد.
۵. مواد شیمیایی روزمره که ناخواسته استفاده می‌کنیم
در خانه هر روز در تماس هستیم با:
لوازم آرایشی
شوینده‌ها
عطرها
اسپری‌ها
پلاستیک‌ها
ظروف یک‌بارمصرف
موم، ژل، لاک، و کرم‌های ارزان‌قیمت
این مواد حاوی:
BPA
فتالات‌ها
پارابن
فرمالدئید
حلال‌های صنعتی
هستند که سیستم هورمونی بدن را مختل و بدن را آماده سرطان می‌کنند.
۶. امواج الکترومغناطیسی؛ نه عامل اصلی، اما محرک غیرمستقیم
طبق تحقیقات رسمی، امواج موبایل و وای‌فای به تنهایی عامل سرطان نیستند،
اما استفاده زیاد باعث:
کم‌خوابی
استرس
سبک زندگی بی‌تحرک
چاقی
کاهش کیفیت خواب
می‌شود که خطر سرطان را غیرمستقیم افزایش می‌دهد.
۷. افزایش مصرف دخانیات جدید
سیگارهای سنتی کاهش پیدا کرده، اما:
ویپ
پاد
تنباکوی میوه‌ای
قلیان‌های صنعتی
بین جوان‌ها زیاد شده.
متأسفانه بسیاری فکر می‌کنند ویپ بی‌خطر است، درحالی‌که حاوی مواد:
بنزن
نیکوتین
آلدئیدهای سمی
است و خطر:
سرطان ریه
پانکراس
مری
را بالا می‌برد.
فصل سوم: تغییرات در بدن و ژنتیک نسل جدید
۸. جهش‌های ژنتیکی و اپی‌ژنتیک
ژنتیک فقط ۵ تا ۱۰ درصد سرطان‌ها را تشکیل می‌دهد.
اما "اپی‌ژنتیک" یعنی اینکه محیط، غذا، استرس و سبک زندگی ژن‌ها را فعال یا خاموش میکند.
به‌دلیل شرایط زندگی ناسالم امروزی، ژن‌های ضعیف در جوان‌ها سریع‌تر فعال می‌شوند.
۹. چاقی از کودکی؛ شروع زودهنگام التهاب
نسل جدید:
تحرک کمتر دارد
غذاهای پرکالری مصرف میکند
ساعت زیادی با موبایل است
الگوی خواب نامنظم دارد
چاقی از کودکی، بدن را وارد حالت التهابی بلندمدت میکند.
این التهاب مزمن، یکی از قابل‌اعتمادترین پیش‌بینی‌کننده‌های سرطان در سنین پایین است.
۱۰. اختلالات هورمونی
زیبایی‌محور شدن سبک زندگی باعث شده:
مصرف هورمون‌ها
تزریق‌ها
مکمل‌های غیرمجاز
محصولات آزادکننده مواد شیمیایی
زیاد شود.
این موارد تعادل هورمون‌ها را به‌هم زده و زمینه سرطان‌هایی مثل:
سینه
تخمدان
پروستات
را فراهم میکند.
فصل چهارم: تغییرات اجتماعی و رفتاری
۱۱. کاهش کیفیت خواب
تنها ۲۰ سال اخیر تغییرات بزرگی در الگوی خواب ایجاد کرده:
شب‌بیداری
استفاده از موبایل قبل خواب
خواب نامنظم
کمبود خواب مزمن
خواب بد باعث:
اختلال هورمونی
کاهش ایمنی
افزایش التهاب
افزایش استرس اکسیداتیو
می‌شود؛ شرایطی دقیقاً مناسب برای رشد سرطان.
۱۲. استرس مزمن نسل جوان
مشکلات اقتصادی، فشار کاری، رقابت، تحصیل، آینده نامعلوم و زندگی شهری باعث شده جوان‌ها در استرس دائمی زندگی کنند.
استرس بلندمدت:
سیستم ایمنی را ضعیف میکند
سطح هورمون کورتیزول را بالا می‌برد
بدن را مستعد جهش سلولی میکند
۱۳. عفونت‌های ویروسی و عدم آگاهی
امروزه شیوع برخی عفونت‌ها بیشتر شده:
HPV
هپاتیت
EBV
این ویروس‌ها می‌توانند سال‌ها بعد به سرطان تبدیل شوند.
اطلاع‌رسانی ناکافی باعث شده بخشی از جوان‌ها در معرض خطر باشند.
فصل پنجم: ابزارهای تشخیص؛ دو لبه یک شمشیر
۱۴. تشخیص بهتر، آمار بیشتر
امروزه:
MRI
PET Scan
آزمایش‌های ژنتیکی
تست‌های سرطان
آگاهی مردم
افزایش پیدا کرده.
این یعنی مواردی که قبلاً پیدا نمی‌شد، امروز شناسایی می‌شود.
قسمتی از افزایش آمار سرطان، به‌خاطر بهبود تشخیص است، اما نه همهٔ آن.
۱۵. افزایش طول عمر
با افزایش میانگین عمر، طبیعی است آمار سرطان بیشتر دیده شود.
اما حتی با حذف این عامل هم، روند افزایشی واقعی و قابل‌توجهی وجود دارد.
فصل ششم: چرا جوان‌ها بیشتر درگیر می‌شوند؟ (جمع‌بندی ویژه برای نسل جدید)
۱. شروع زودترِ عوامل خطر
جوان‌ها از کودکی:
آلودگی هوا تنفس کرده‌اند
غذاهای صنعتی خورده‌اند
کم‌تحرک بوده‌اند
از موبایل زیاد استفاده کرده‌اند
قند بالا مصرف کرده‌اند
پس بدن از سال‌های نوجوانی تحت فشار بوده است.
۲. سبک زندگی پرتنش
جوان‌ها نسبت به نسل قبل:
خواب کمتر
استرس بیشتر
تحرک کمتر
تماس بیشتر با مواد شیمیایی دارند.
۳. رفتارهای پرخطر بیشتر شده
مثل:
ویپ و قلیان
مصرف فست‌فود
نوشیدنی‌های انرژی‌زا
الکل
بی‌نظمی خواب
مکمل‌های غیرمجاز
۴. اختلالات هورمونی بیشتر شده
به دلیل:
چاقی
کم‌خوابی
مواد آرایشی شیمیایی
استرس
غذاهای صنعتی
نتیجه‌گیری
افزایش سرطان نتیجه یک یا دو عامل نیست؛ بلکه حاصل تغییرات بزرگ در محیط، تغذیه، سبک زندگی، آلودگی، تکنولوژی و حتی رفتارهای اجتماعی است.
نسل جوان نسبت به نسل‌های قبل:
زودتر با عوامل خطر مواجه شده
مدت بیشتری در معرض مواد شیمیایی بوده
سبک زندگی ناسالم‌تری تجربه کرده
